Historia

Kiedy ścinano pierwsze sosny Puszczy Sandomierskiej pod budowę Zakładów Południowych, wznoszono pierwsze bloki dla pracowników huty, powstał również projekt gmachu gimnazjum i liceum. Tak rodziła się historia Stalowego miasta a razem z nią dzieje najstarszej w Stalowej Woli szkoły średniej.

historia1a.jpg

Budynek (dzisiejsza szkoła podstawowa nr 2) wybudowany przez poznańską firmę Bartkowiaka w rekordowym tempie (od marca do września 1938r.) stał się siedzibą Państwowego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego. Kuratorium Okręgu Lwowskiego mianuje dyrektora nowej szkoły którym jest mgr Witold Habdank Kossowski, legionista pedagog II Liceum i Gimnazjum w Lwowie, poeta publikujący na łamach "Skamandra". Wielki patriota, uzdolniony poeta i polonista ma wspaniałą wizję szkoły jako najnowocześniejszego w Polsce zakładu naukowego. Zamierza rozbudować gmach szkoły, aby pomieścił salę gimnastyczną, kryty basen, bibliotekę, aulę, a nawet muzeum etnograficzne; jednak te plany zaprzepaszcza wybuch wojny.

Rok szkolny 1938/39 rozpoczyna 15 września 255 uczniów, podzielonych na 6 klas gimnazjalnych i jedną licealną (34 uczniów). Młodzież uczą nauczyciele wybrani przez dyrektora i mianowani przez Lwowskie Kuratorium. Języka polskiego uczy dyr. Witold Habdank Kossecki wraz z żoną Marią, łaciny mgr Rudolf Szczepaniec, historii mgr. Adam Kuhn, języka niemieckiego, angielskiego i francuskiego mgr Maria Seheininger, biologii, geografii i fizyki Mikołaj Litwin, ćwiczeń cielesnych mgr Maria Dąbrowska, Maria Nawrotna i mgr Tadeusz Wyka, przysposobienia obronnego - Franciszek Mazur, prac ręcznych Janina Dulówna, natomiast katechetą szkolnym był od maja 1939t. ks. Józef Skoczyński, uczący również propedeutyki filozofii. Sekretarką była pani Cichorzewska, a obowiązki woźnego pełnił Antoni Starzec.

Przed wojną szkoła doczekała się absolwentów, a wspaniałe plany dyrektora przerwały działania wojenne. Od 1 września 1939r. młodzież i nauczyciele brali czynny udział w akcjach sanitarnych PCK, organizując pomoc walczącym żołnierzom. Nauczyciele gimnazjum Adam Kuhn i Tadeusz Wyka jako podporucznicy rezerwy zostali zmobilizowani. Nocą z 14 na 15 września 1939 do Stalowej Woli wtargnęły wojska niemieckie. Nauczyciele zajęli się obroną bibliotek, pomocy naukowych i akt szkolnych. Pomoce naukowe, dokumentacja Państwowego Liceum i Gimnazjum zostały ukryte w garażach (przy dzisiejszej ul. Wolności) i przetrwały do wyzwolenia pod opieką pracowników osiedla: Tadeusza Ptacheckiego i Jerzego Kołpowskiego.

historia1b.jpg

Rozpoczyna się mroczny czas wojny i okupacji. Oficjalnie szkoła przestaje funkcjonować, budynek zajęty przez niemiecki Wermacht zostaje zamieniony w koszary wojskowe. Nauczyciele liceum zapisują piękne karty historii nauczania konspiracyjnego. Młodzież uczyła się na tajnych kompletach organizowanych przez dyr. Witolda Habdanka Kossowskiego. Realizowano pełny program przedwojennego gimnazjum i liceum. W okresie wojny świadectwa dojrzałość i uzyskało 126 uczniów. Było to możliwe dzięki poświęceniu i zaangażowaniu takich nauczycieli jak: Maria i Witold Kossowscy, ks. Józef Skoczyński, Adam Kuhn, Rudolf Szczepaniec, Barbara Lisikiewicz, Paulina Kania, Stanisława Koper, Izabela Jencz, Władysława Szejner i Helena Kislinger.

Kiedy 1 sierpnia 1944r. wojska niemieckie wycofały się w kierunku Sandomierza, budynek zajęli Rosjanie urządzając w nim przyfrontowy szpital istniejący do r. 1945. Pierwszy po wojnie rok szkolny zainaugurowano 20 września 1944r. w siedzibie dawnej Szkoły Powszechnej Nr 1 przy ul. Nowotki. Nowy rok szkolny rozpoczęli uczniowie zróżnicowani wiekowo, byli partyzanci, uczestnicy tajnego nauczania i pracownicy huty. Część z nich (17 osób) zdało egzamin dojrzałości w trybie przyspieszonym 13 XII 1944r, natomiast w lipcu 1945r. matury zdali uczniowie II kl. licealnej (10 osób).

1 III 1946 - szkoła powraca do dawnej siedziby przy ul. Mickiewicza. Zaczyna się organizowanie liceum i gimnazjum na nowo. Powstają organizacje uczniowskie - Szkolne Koło PCK i dwie drużyny harcerskie. Prof. Bienias kieruje chórem szkolnym odnoszącym wielkie sukcesy w skali ogólnokrajowej. Prof. Józef Grobel zakłada Kółko dramatyczne, które zaprezentowało mieszkańcom Stalowej Woli "Dziady" A. Mickiewicza. 16 maja 1947r. rzeszowskie kuratorium odwołuje ze stanowiska dyr. Witolda Habdank Kossowskiego, a obowiązki dyrektora powierza doktorowi Sewerynowi Durkaczowi, następnie w latach 1947/1948 dyrektorem zostaje Teodor Bachman, natomiast w latach 1948-1950 szkołą kieruje mgr Tomasz Sajdłowski, nauczyciel geografii. Następuje zmiana nazwy szkoły na Szkołę Ogólnokształcącą Stopnia Podstawowego i Licealnego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.

W latach 1950-1952 dyrektorami są kolejno mgr Józef Fijałkiewicz i mgr Kazimierz Bator. Od 1952 do 1969 szkołą kieruje dyrektor Adam Kantorek, nauczyciel matematyki. W tym czasie szkoła przenosi się do nowego budynku przy ulicy Staszica 5, gdzie ma swoją siedzibę do dzisiaj. Przez cały rok 1953 trwa urządzanie pracowni i klas, wykańczanie sal gimnastycznych, porządkowanie boiska szkolnego. W pracach biorą udział uczniowie pod kierunkiem nauczycieli, a szczególnie prof. Karola Nycza. Uczniowie mieli obowiązek noszenia mundurków szkolnych oraz znaczków na czapkach i beretach.

historia2a.jpg

W roku szkolnym 1959/60 szkoła zajmuje czołowe miejsce w woj. rzeszowskim pod względem liczby uczniów przyjętych na wyższe studia. 1 marca 1963r. nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora. Został nim mgr Tomasz Sajdłowski, dotychczasowy zastępca. Pełni funkcję dyrektora do r. 1972, a jego zastępcami są: mgr Roman Grabowski, nauczyciel fizyki (do 1965) i mgr Joanna Wańczyk, nauczycielka języka polskiego (od 1965r). Następuje świetny okres w dziejach szkoły. W 1963r. przyznano liceum tytuł szkoły wiodącej, a w 1964r. przyjęto ją do międzynarodowego stowarzyszenia UNESCO, co umożliwiło wymianę doświadczeń ze szkołami zagranicznymi. Dokumentacja szkolna odnotowuje wielki sukces uczennicy Anny Mączki, która w 1965r. zostaje laureatką Olimpiady Chemicznej. Jest to zarazem osiągnięcie opiekunki mgr Janiny Ciszkiewicz, która rozpoczyna chlubne tradycje uczestnictwa szkoły w ruchu olimpijskim. 20 V 1972r. odbywa się pierwszy zjazd absolwentów z 1952r. z okazji XX-lecia matury, co również stanie się tradycją szkoły.

Po odejściu na emeryturę dyr. T. Sajdłowskiego kierownictwo przejmuje mgr Tadeusz Gumiela, Nauczyciel fizyki. W tym czasie w pracowni historycznej utworzono Izbę Pamięci Narodowej, zradiofonizowano szkołę, powstała spółdzielnia uczniowska i szkolny sklepik.

historia2b.jpg

W dwusetną rocznicę utworzenia Komisji Edukacji Narodowej 15 X 1973r. szkoła otrzymuje imię Komisji Edukacji Narodowej a dla uczczenia tego doniosłego wydarzenia odsłonięto tablicę pamiątkową. Dnia 15 IX 1975r. dyrektorem szkoły zostaje mgr Joanna Wańczyk (1975-1985), a jej zastępcą Franciszek Orzeł, nauczyciel fizyki. Od 1981r. są trzej zastępcy: mgr Stanisław Ordon, mgr Wiesława Maziak i mgr Franciszek Orzeł. W tym czasie szkoła ma 18 olimpijczyków na szczeblu centralnym, których opiekunami są nauczyciele: Władysław Surmacz(5), Janina Ciszkiewicz, Stanisław Szymonik, Kazimiera Kud, Władysława Kochowska, Franciszek Orzeł, Andrzej Kielar, Ewa Ruszkowska, Zofia Bartczak, Bożena Pieróg. Największy sukces odnieśli trzej uczniowie: Grzegorz Jackowski (opiekun naukowy Władysław Surmacz) zajmuje I miejsce w Oimpiadzie Biologicznej, Andrzej Bogusz (opiekun naukowy Franciszek Orzeł) III miejsce w Olimpiadzie Astronomicznej i Janusz Oleniacz (opiekun naukowy Stanisław Szymonik) III miejsce w Międzynarodowej Olimpiadzie Fizycznej w Moskwie. Rozwija się również życie kulturowe szkoły, młodzież uczestniczy w festiwalu "Młodzi Muzycy Młodemu Miastu", działa Klub Turystyczny (pod opieką Elżbiety Czerskiej), wydawana jest gazetka szkolna "Kleks" (opieka Anny Sieraczyńskiej), powstaje szkolne radio "Supełek" i teatr (opieka Irena Jakubowska). 14 X 1978 szkoła obchodzi uroczystości 40-lecia swego powstania i z tej okazji otrzymuje sztandar ufundowany przez Komitet Nauczycielski.

Od 1979/80r. szkoła nosi nazwę Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. KEN (w jej skład wchodzi również Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych). W 1984 odbywa się remont szkoły - naprawiono dach, instalację kanalizacyjną, elektryczną, pomalowano 20 sal lekcyjnych, wymieniono parkiet w salach gimnastycznych i na korytarzach. Zmodernizowano pracownie: chemiczną, fizyczną i wychowania plastycznego. Przeprowadzona w marcu 1985r. wizytacja wysoko oceniła pracę dydaktyczną i wychowawczą szkoły.

Od 1 września 1985r. dyrektorem szkoły zostaje mgr Stanisław Turek, nauczyciel geografii, a jego zastępcami są: mgr Stanisław Ordon i od 1986r. Jacek Czech. Pod ich kierownictwem szkoła kontynuuje wysoki poziom nauczania, osiąga duże sukcesy w olimpiadach (67 laureatów i finalistów), a jej absolwenci zdają egzaminy na wyższe uczelnie. 15 i 16 października 1988r. szkoła bardzo uroczyście obchodzi jubileusz 50-lecia swego istnienia. W uroczystościach biorą udział absolwenci wszystkich roczników, nauczyciele i zaproszeni goście, przedstawiciele władz miasta, poseł na Sejm, wojewoda i kurator. Jubileusz ten uświetniła akademia w auli Zespołu Szkół Zawodowych HSW, podczas której dyr. Stanisław Turek przedstawił rys historyczny osiągnięć nauczycieli i uczniów w ciągu 50 lat działalności szkoły, nauczyciele otrzymali nagrody, sławni absolwenci - medale "Zasłużony dla Liceum Ogólnokształcącego". Odbyło sie uroczyste ślubowanie uczniów klas pierwszych rozpoczynających naukę w roku jubileuszowym. W części artystycznej teatr szkolny wystawił trzyaktową sztukę pt. "Studencka miłość" w reżyserii nauczycielki języka polskiego Ireny Jakubowskiej. Odsłonięto tablicę pamiątkową ufundowaną przez mieszkańców Stalowej Woli. Szkoła została wpisana do Ksiąg Zasłużonych dla Miasta Stalowa Wola oraz otrzymała odznakę "Za Zasługi dla Województwa Tarnobrzeskiego". W tym samym roku, 15 grudnia utworzono Parlament Szkolny, zaś 22 grudnia powołano Komisję Praw Ucznia.

historia3a.jpg

Kontynuowane są tradycje zjazdów koleżeńskich; w 1989r. odbyło się spotkanie nauczycieli i absolwentów z 1958r.; a w 1995r. zjazd uczniów, którzy rozpoczęli naukę w 1938r. W 1993r. absolwent szkoły, biznesmen Zbigniew Niemczycki zostaje fundatorem pracowni komputerowej i spotyka się z uczniami oraz nauczycielami. Szkoła uzyskuje wysokie notowania w rankingach szkół ogólnokształcących, co odnotowuje prasa. W 1996 zdobyła 7 miejsce w Polsce w rankingu "Polityki" na podstawie rekrutacji do SGH. W tym samym roku 11 uzdolnionych uczniów uczestniczy w obozie matematycznym pod opieką i naukowym kierownictwem nauczycieli matematyki Stanisława Ordona i Waldemara Rożka, przy współudziale prof. dr hab. Wojciecha Guzickiego. W ramach współpracy z Polskim Towarzystwem Geograficznym młodzież uczestniczy w pięciu wyprawach: do koła podbiegunowego (1996), w Pireneje (1997), do Szkocji (1998), na Sycylię (1999) i na Peloponez (2000).

Od 1998r. liceum utrzymuje stałe kontakty z francuską szkołą w Troyes. Corocznie odbywa się wymiana młodzieży, uczniowie wyjeżdżają do Francji, a w następnym roku goszczą kolegów francuskich. Opiekę nad młodzieżą sprawuje nauczycielka języka francuskiego Marta Brodowska. W 1996r. biblioteka szkolna uzyskuje nowe pomieszczenie w którym znajduje się czytelnia (40 miejsc), od 1999r. młodzież może korzystać z Internetu (4 stanowiska internetowe).

Szkoła utrzymuje wysoką pozycję w rankingach. Na liście laureatów IV Rankingu Olimpiad Przedmiotowych z 1999r, przygotowanym przez Polski Komitet ds. UNESCO zajmuje XII miejsce, natomiast VIII w Ogólnopolskim Rankingu Liceów przeprowadzonym przez SGH w l 1993-1999. Od wielu lat szkoła prowadzi wykaz uczestników olimpiad na szczeblu centralnym i miedzynarodowym. Według danych (do 2001r.) może poszczycić się ogólną liczbą 105 finalistów olimpiad centralnych przygotowanych przez 37 nauczycieli z 16 przedmiotów. Szczególne sukcesy w pracy z uzdolnioną młodzieżą mają nauczyciele: Andrzej Kielar(12 olimpijczyków), Stanisław Szymonik (10), Zofia Bartczak(8), Waldemar Rożek(8), Janina Ciszkiwicz(5), Władysław Surmacz(5), Mariusz Potasz (4), Małgorzata Ujda(4), Renata Butryn(3) Jolanta Biłogras(3), Wiesław Mazurkiewicz(3). Młodzież zdobywa laury olimpijskie w Anglii (Robert Chrzan, uczeń Stanisława Szymonika), Angertynie (Tomasz Czajka - mat. ucz. Waldemara Rożka), Korei Płd (Tomasz Czajka), Rosji (Grzegorz Jackowski - biologia, ucz. Władysława Surmacza), we Włoszech (Jacek Partyka - język łaciński, ucz. Marioli Chudoby) i na Tajwanie (Tomasz Czajka). W uznaniu za wieloletnie osiągnięcia uczniów i nauczycieli dwukrotnie zorganizowano w liceum finały Ogólnopolskiej Olimpiady Matematycznej w r. 2000 i 2001.

Szkoła może się też poszczycić wysokim wskaźnikiem absolwentów zdających pomyślnie egzaminy wstępne na wyższe uczelnie. W r. 2000 z 253 absolwentów 82% dostało się na studia dzienne. Najczęściej wybieranymi kierunkami były: ekonomia, filologia, prawo, matematyka, informatyka, medycyna, historia, politologia i stosunki międzynarodowe. Piękną kartę w dziejach szkoły zapisali absolwenci, którzy powrócili do niej jako nauczyciele edukujący następne pokolenie młodzieży. Odnotowano nazwiska 40 nauczycieli, a wśród nich dyr. Stanisława Turka i obecnego dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. KEN.

Napisanie historii szkoły było możliwe dzięki ogromnej pracy mgr Ireny Sapińskiej, która w latach 1975-1985, na podstawie ocalałej dokumentacji i relacji ustnych nauczycieli, dokonała rekonstrukcji dziejów liceum, a następnie na bieżąco redagowała kronikę szkoły. W późniejszych latach kronikę pisała pracownia biblioteki szkolnej: mgr Elżbieta Garbaczewska, mgr Danuta Jata, mgr Irena Jakubowska.

Opracowanie: Irena Jakubowska

Wozek inwalidzki